>ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ


Ο υγρότοπος της Μπρέξιζας βρίσκεται στην Β.Α. Αττική στα σύνορα των δήμων Ν.Μάκρης και Μαραθώνα μεταξύ του όρους Αγριελίκι και της παραλίας Μπρέξιζας.

ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ:
1. το απαλλοτριωμένο από το ΥΠ.ΠΟ τμήμα του αρχαιολογικού χώρου
2. τον χώρο της πρώην Αμ.Βάσης 225 στρ ιδιοκτησίας Δημοσίου, διαχειρίσεως ΚΕΔ υπαγομένου εξ’ολοκλήρου σε Α’ και Β’ ζώνες προστασίας και όπου περιλαμβάνονται

α. το Αθλητικό και Πολιτιστικό Πάρκο Δήμου Νέας Μάκρης (26,6στρ)
β. η Πυρ.Υπηρ. (38,40στρ)
γ. ελεύθερα χρήσης 160στρ που περιλαμβάνουν εγκαταλελειμμένα (λυόμενα κυρίως) κτίσματα των Αμερικανών
3. τις ιδιοκτησίες κληρούχων προσφύγων ΒΑ της πρώην Αμ.Βάσης
4. επαγγελματικές δραστηριότητες ξυλεμπορικών
5. λοιπές ιδιοκτησίες ιδιωτών


ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ-ΠΡΟΣΒΑΣΗ:
· Δυτικά: η λεωφόρος Μαραθώνος
· Βόρεια: οι οδοί Φειδιππίδου & Αγ.Αντωνίου
· Ανατολικά: ο παραλιακός πεζόδρομος
· Νότια: εισχωρεί ο οικιστικός ιστός του Δήμου Ν.Μάκρης

>ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ - ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Η περιοχή έχει μεγάλη αρχαιολογική σημασία.
Ίχνη προϊστορικής κατοίκησης (ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΑΜ 1956, 1), τάφους και κτερίσματα της γεωμετρικής και της κλασσικής εποχής (ΑΔ 1985 Χρον., 72-73. ΑΤΤΙΚΗ 2004 ΝΑΑΑ).
Στην Μπρέξιζα έχει βρεθεί το μοναδικό στην Αττική ιερό της Ίσιδος (και μοναδικό στον κόσμο -λόγω του σχήματός του), πολυτελείς λουτρικές εγκαταστάσεις και αντιπλημμυρικές κατασκευές. Όλες οι παραπάνω αρχαιότητες όχι μόνο υποδηλώνουν την ύπαρξη τρεχούμενου νερού, αλλά κατασκευάστηκαν επειδή ακριβώς υπήρχε το υγρό στοιχείο σε αφθονία . Οι τελετουργίες περιελάμβαναν νηοπομπές. Οι ανασκαφές δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Καθεστώς προστασίας.
Με το ΦΕΚ 112Β/92 έγινε καθορισμός των ζωνών Α (απολύτου προστασίας) και Β του αρχαιολογικού χώρου Μπρέξιζας. Ολόκληρος ο χώρος της πρώην Αμ.Βάσης περιλαμβάνεται σε αυτές..

>Ο ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ-ΑΞΙΕΣ-ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Γεωμορφολογική εξέλιξη.
Η γεωμορφολογική ενότητα του έλους της Μπρέξιζας έχει αντίστοιχη εξέλιξη με αυτή του έλους Σχινιά. Από την στρωματογραφική της διάταξη και την χρονολόγηση των δειγμάτων υπεδάφους προέκυψε ότι γύρω στο 1.500 π.Χ., στο λιμνοθαλάσσιο περιβάλλον του χαμηλού τμήματος της πεδιάδας του Μαραθώνα άρχισαν οι προσχώσεις από χειμαρρικές στερεομεταφορές κυρίως του Χάραδρου ποταμού οι οποίες δημιούργησαν δελταϊκό ριπίδιο. Οι ακραίες χαμηλές ζώνες του Σχινιά και της Μπρέξιζας δεν προσχώθηκαν.Δείτε σχετικά: www.srcosmos.gr/srcosmos/showpub.aspx?aa=6025.

Τι είναι υγρότοπος.
Φυσικές ή τεχνητές περιοχές αποτελούμενες από έλη με ποώδη βλάστηση, από μη αποκλειστικώς ομβροδίαιτα έλη με τυρφώδες υπόστρωμα, από τυρφώδεις γαίες ή από νερό. Οι περιοχές αυτές είναι μόνιμα ή προσωρινά κατακλυζόμενες από νερό το οποίο είναι στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό και περιλαμβάνουν επίσης εκείνες που καλύπτονται από θαλασσινό νερό το βάθος του οποίου κατά τη ρηχία δεν υπερβαίνει τα έξι μέτρα. Oυσιώδη γνωρίσματα της μεταβατικής ζώνης που παρεμβάλλεται μεταξύ των μόνιμα κατακλυσμένων και των καθαρά χερσαίων περιοχών είναι η παρουσία υδροχαρούς βλάστησης και η ύπαρξη υδρομορφικών εδαφών, δηλαδή εδαφών που ανέπτυξαν ειδικά γνωρίσματα ως αποτέλεσμα της υψηλής υπόγειας στάθμης νερού.
Οι υγρότοποι, όσοι δεν έχουν εντελώς υποβαθμισθεί από τον άνθρωπο, σφύζουν από ζωή. Ιδιαίτερα θαυμαστή είναι η πληθώρα υδρόβιων πουλιών που βρίσκουν εκεί χώρους για αναπαραγωγή, φώλιασμα, τροφή και ξεκούραση. Πολλά από τα είδη είναι μεταναστευτικά και προστατεύονται άμεσα ή έμμεσα από Διεθνείς Συμβάσεις (π.χ. Ραμσάρ, Βέρνης, Ρίο) και Κοινοτικές Οδηγίες (π.χ.79/409/ΕΟΚ για τα άγρια πουλιά). Eπίσης, πολλοί υγρότοποι προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία, τη Σύμβαση Ραμσάρ και περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.
Αποτελούν πραγματικά εργαστήρια της φύσης με εκπληκτική λειτουργικότητα, όπου όλοι οι οργανισμοί, από το φυτοπλαγκτόν και το ζωοπλαγκτόν μέχρι τα ανώτερα θηλαστικά συμβιώνουν με αλληλένδετο τρόπο, σαν τους κρίκους μιας αλυσίδας. Παράλληλα, οι υγρότοποι με την μεγάλη ικανότητά τους να μετατρέπουν την φωτεινή ενέργεια σε βιομάζα, αποτελούν –μαζί με τα τροπικά δάση- τα πιο παραγωγικά οικοσυστήματα της γης, προσφέροντας έτσι στον άνθρωπο ανυπολόγιστα φυσικά, βιολογικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.

Αξίες υγροτόπων:
* Η μεγάλη τους βιολογική ποικιλότητα είναι απαραίτητη για τη βελτίωση καλλιεργούμενων φυτών, αγροτικών ζώων και μικροοργανισμών, για ένα μέρος της επιστημονικής προόδου, ιδιαίτερα στην ιατρική, για πολλές τεχνολογικές καινοτομίες και για την ομαλή λειτουργία πολλών οικονομικών δραστηριοτήτων στις οποίες χρησιμοποιούνται ζωντανοί οργανισμοί.
* Δίνουν νερό για ύδρευση και άρδευση, εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς, προστατεύουν από πλημμύρες, ενεργούν ως φίλτρα καθαρισμού ρύπων, μειώνουν τις ζημίες από παγετούς και καύσωνες.
* Παράγουν αλιεύματα, συντηρούν θηράματα, δίνουν πλούσια τροφή σε αγροτικά ζώα.
* Παρέχουν ευκαιρίες για αναψυχή, άθληση, οικολογικό τουρισμό, εκπαίδευση και έρευνα.Είναι συνδεδεμένοι με την ιστορία, τη μυθολογία και την πολιτιστική παράδοση.

Προστασία των υγροτόπων
1. Ο Ν.1650/1986 για την προστασία του Περιβάλλοντος, που καλύπτει όλο το εύρος των περιβαλλοντικά κρίσιμων ζητημάτων όπως η προστασία συγκεκριμένων περιβαλλοντικών αγαθών, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, οι όροι άσκησης δραστηριοτήτων που μπορούν να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον (θεμελιώνοντας την υποχρέωση προηγούμενης περιβαλλοντικής μελέτης) και οι κυρώσεις από την παραβίαση των κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος.
Άρθρο 20, 22 Τα είδη της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας προστατεύονται και διατηρούνται (μαζί με την βιοκοινότητα και τον βιότοπο ή το ενδιαίτημά τους) ως βιογενετικά αποθέματα και ως συστατικά στοιχεία των οικοσυστημάτων. Ιδιαιτέρως προστατεύονται και διατηρούνται είδη που είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση. Ακόμη προστατεύονται τα είδη των οποίων ο πληθυσμός χωρίς να διατρέχει άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης, εμφανίζει τάση μείωσης λόγω υποβάθμισης ή αλλοίωσης των βιοτόπων όπου διαμένουν τα είδη αυτά.
2. Νομοθεσία για την περιβαλλοντική πληροφόρηση
3. Η χωροταξική νομοθεσία δηλ η νομοθεσία στην οποία τίθενται οι όροι χωροταξικού σχεδιασμού, ένας εκ των στόχων του οποίου είναι η διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος. Βασικός νόμος που έχει τη λειτουργία νόμου-πλαίσιο, είναι ο Ν.2742/1999, ο οποίος θέτει τις βασικές αρχές και τους όρους για την κατάρτιση Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου, Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων κλπ
4. Η πολεοδομική νομοθεσία που θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις δόμησης και οικιστικής ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη και τον στόχο της διασφάλισης της προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
5. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΟΧΥΡΩΝΟΥΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ
· Ο Ν.2971/2001 περί αιγιαλού και παραλίας
· Ο Ν.3199/2003 για την διαχείριση των υδάτινων πόρων
· Νομοθεσία κατά της ρύπανσης των υδάτων γενικότερα
· Νομοθεσία κατά της θαλάσσιας ρύπανσης, στη βάση κυρίως διεθνών συμβάσεων και κοινοτικών οδηγιών.
6. Προστασία βάσει της νομοθεσίας για την προστασία άλλων περιβαλλοντικών αγαθών
· Ο Ν.3208/2003 για τα δάση
· Νόμοι και διατάγματα για την προστασία βιοτόπων και άγριας ζωής που βασίζονται κυρίως σε διεθνείς συμβάσεις (Ν.1335/83, κύρωση διεθνούς σύμβασης για την διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, Ν.Δ.191/74, Ν.1751/88, Ν.1950/91, νόμοι κυρωτικοί της σύμβασης, πρωτοκόλλων και τροποποιήσεων της Σύμβασης Ραμσάρ (1971) για την προστασία των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων

7. Νομοθεσία που προβλέπει Περιβαλλοντικούς Όρους και αδειοδότηση για την άσκηση παραγωγικών δραστηριοτήτων

8. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ & ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Ειδικά στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και γενικότερα για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης υπάρχει πλούσια κι αρκετά εξειδικευμένη ευρωπαϊκή νομοθεσία. (http://europa.eu/pol/env/index_el.htm)

Προστασία των ρεμάτων
Έχει γίνει δεκτό ότι τα ρέματα, δηλ οι πτυχώσεις του εδάφους με τις οποίες κυρίως συντελείται η απορροή των πλεοναζόντων υδάτων της ξηράς προς την θάλασσα, εκτός από παράγοντες αντιπλημμυρικής προστασίας, αποτελούν επιπλέον φυσικούς αεραγωγούς και ότι με την χλωρίδα και την πανίδα τους συνιστούν ιδιαίτερα οικοσυστήματα. Για τους λόγους αυτούς έχουν ζωτική σημασία για το οικιστικό και φυσικό περιβάλλον, ιδίως μάλιστα αυτά που διασχίζουν οικισμούς (ΣτΕ 1801/95) και προστατεύονται καθ’όλη τους την έκταση και ανεξάρτητα από τις διαστάσεις τους (ΣτΕ 2669/2001), ώστε να διατηρείται η φυσική τους κατάσταση και να διασφαλίζεται η επιτελούμενη από αυτά λειτουργία της απορροής των υδάτων (ΣτΕ 319/2002, 2656/99, 472/97, 5930/96, 1805/95, 2163/94 κα).
Επιπλέον, η οριοθέτηση υδατορεμάτων, τα οποία βρίσκονται σε οικισμούς ή περιοχές (εντός ή εκτός σχεδίου) που λόγω του χαρακτήρα τους χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας (αρχαιολογικοί χώροι κλπ) δεν μπορεί να θεωρηθεί ως «ειδικότερο» θέμα, ούτε ως θέμα «τοπικού» μόνο ενδιαφέροντος, ή «τεχνικού» ή «λεπτομερειακού» χαρακτήρα, διότι αναφέρεται σε οικισμούς και περιοχές που έχουν γενικότερη σημασία για τη χώρα (ΣτΕ 262/2003). Ως εκ τούτου, η επικύρωση της οριοθέτησης ρεμάτων, τα οποία ευρίσκονται σε τέτοιες περιοχές και οικισμούς δεν επιτρέπεται να ανατεθεί σε άλλο, πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανο της εκτελεστικής εξουσίας (ΣτΕ 262/2003).
Κρίθηκε (ΣτΕ 2621/2001) ότι τα ρέματα αποτελούν «ουσιώδες στοιχείο του υπό το άρθρο 24 του Συντάγματος προστατευόμενου φυσικού περιβάλλοντος», αφού αυτά αποτελούν «φυσικούς αεραγωγούς», συγκροτούν δε, μαζί με τη χλωρίδα και την πανίδα τους, «οικοσυστήματα με ιδιαίτερο μικροκλίμα που συμβάλλουν πολλαπλώς στην ισορροπία του περιβάλλοντος» (ΣτΕ 1801/1995, 4577/1998, 2656/1999 κα).
ΝΟΜΟΣ 3010/2002
Εναρμόνιση του Νόμου 1650/1986 με τις οδηγίες 97/11ΕΕ και 96/61 ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις.
(ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ εκδόσεις ΑΝΤ.Ν.ΣΑΚΟΥΛΑ, www.nomosphysis.org.gr) .

>ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ

Here is the beginning of my post. Οικολογικά χαρακτηριστικά
Τύποι φυσικών ενδιαιτημάτων:
1. Υγρότοπος με καλαμιώνες, όπου το νερό εμφανίζεται όπου δεν έχουν πέσει μπάζα και σκουπίδια .
2. Υδατορέματα που περιέχουν γλυκό και υφάλμυρο νερό, καλαμιώνες, αλοφυτική βλάστηση.
3. Παραθαλάσσια περιοχή όπου αναπτύσσεται αμμόφιλη βλάστηση και αμμοθίνες, Στις εκβολές των υδατορεμάτων καλαμιώνες.
4. Θαλάσσια περιοχή με υποθαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας (Posidonia oceanica).
Χλωρίδα – Άγρια πανίδα
1. Χλωρίδα: υδρόφιλη
2. Πανίδα: ψάρια, ερπετά, αμφίβια, θηλαστικά. Σημαντικότατη είναι η ορνιθοπανίδα της περιοχής με καταμετρημένα τουλάχιστον 43 είδη πουλιών, ενώ ο βιότοπος είναι θεωρητικά κατάλληλος για πάνω από 80 είδη πουλιών καθ’όλη την διάρκεια του έτους.

Χαρακτηριστικά ανθρωπογενούς περιβάλλοντος
· Αρχαιολογικός χώρος με Α’και Β’ζώνες προστασίας εγκεκριμένες με ΦΕΚ
· Λειτουργία Πολιτιστικού και Αθλητικού Πάρκου
· Γειτνίαση με ξενοδοχείο δυναμικότητας 421 δωματίων
· Αναψυχή στην παραλία
· Κατοικίες εντός-εκτός σχεδίου
· Παράνομα κτίσματα εντός της εξεταζόμενης περιοχής
· Δραστηριότητα βιοτεχνικών μονάδων (ξυλουργικά)

Περιβαλλοντικές πιέσεις βιότοπου
· Περιορισμός της έκτασης του υγρότοπου
· Αποξηραντικά έργα παρελθόντος που έχουν επιπλέον επιφέρει υφαλμύρινση των υδροφορέων
· Περιορισμός της ποσότητας νερού που καταλήγει στον υγρότοπο με την διάνοιξη αποστραγγιστικών τάφρων
· Στρατιωτικές εγκαταστάσεις κι ενδεχόμενη ρύπανση από τα στρατιωτικά απόβλητα
· Συγκέντρωση μπάζων και απορριμάτων σε μεγάλη έκταση. Ο χώρος χρησιμοποιήθηκε παράνομα ως ΧΑΔΑ από τον Δήμο Ν.Μάκρης (ενεργός έως τις 31/1/2008)
· Οικιστική επέκταση (κατοικίες, ξενοδοχείο)
· Κακή διαχείριση υδάτινων πόρων
· Εγκιβωτισμός πηγής
· Εγκιβωτισμός του ρέματος όπου διοχετεύεται το νερό της πηγής
· Μπάζωμα ρέματος Ροκφέλλερ, τόσο της λιμνοπηγής του (Φ20μ), όσο και της παραρεμάτιας περιοχής. Αλλαγές στην κοίτη του.
· Πολιτιστικό και Αθλητικό Πάρκο
· Παράνομα κτίσματα
· Λαθροθηρία
Συνέπειες πιέσεων στο φυσικό περιβάλλον
· Απώλεια περιοχών φυσικών ενδιαιτημάτων
· Υποβάθμιση ενδιαιτημάτων
· Μείωση πληθυσμών πανίδας
· Μείωση χλωρίδας
· Αποξήρανση υγρότοπου
· Ποιοτική υποβάθμιση εδάφους
· Ποιοτική υποβάθμιση αιγιαλού (απορροή υδατορέματος που διατρέχει τον ΧΑΔΑ, απόρριψη στο ρέμα ανθρώπινων λυμάτων)
· Αλλοίωση-υποβάθμιση τοπίου, αισθητική υποβάθμιση.

>ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΑΡΑΝΟΜΙΩΝ, ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Περιβαλλοντική υποβάθμιση:

  • Από το 1993 ξεκίνησαν τα πρώτα μπαζώματα καθώς και καύσεις στερεών αποβλήτων βόρεια της πρώην Αμ.Βάσης (πρ.Αμ.Β.), επί Δημαρχίας Τζιλάβη
  • Το 1999 ξεκινούν τα πρώτα μπαζώματα εντός της πρ.Αμ.Β. με υλικά κατεδαφίσεων από τις εγκαταστάσεις της. Ακολούθησαν απορρίψεις στερεών αποβλήτων κυρίως από τον Δήμο και μέχρι και το 2004 καύσεις αυτών. Η χωματερή αυτή εκτείνεται εντός των Ζωνών Προστασίας και διαχωρίζεται από το Πολιτιστικό Πάρκο με κάγκελα.
  • Από το 2001 γίνονται μπαζώματα σε περιοχή όπου φέρεται ως ιδιοκτήτης ιδιώτης από τον Μαραθώνα. Την «ολοκλήρωση» του έργου έχει αναλάβει από το 2004 η χωματουργική εταιρία «Αφοι Μεγαγιάννη ΟΕ», φτάνοντας τα μπαζώματα σε ύψος 3-4 μέτρων, κακοποιώντας κι εκτρέποντας την κοίτη του ρέματος Ροκφέλλερ και θάβοντας την παραρεμάτια περιοχή του.
  • Εγκιβώτισαν το υδατόρεμα που διατρέχει την πρ.Αμ.Β. και το οποίο παρουσιάζει μεγάλη ροή καθ’όλο το έτος.

    Κινητοποιήσεις και αποτελέσματα:

    Οι περίοικοι είχαν κινητοποιηθεί ήδη από το 1996.
    Επειδή όμως τα πρόστιμα της Πολεοδομίας και της Δ/νσης Περιβάλλοντος της Νομαρχίας δεν σημαίνουν τίποτα για τους παρανομούντες, η κατάσταση επιδεινωνόταν συνεχώς.

    Η δραστηριοποίηση της Δύναμης Πολιτών και της ΤΕΤΡΑΠΟΛΗΣ ξεκινά το 2006 με την κατάθεση δύο καταγγελιών: Μία για την χωματερή και μία για τα εκτεταμένα μπαζώματα στο ρέμα Ροκφέλλερ.
    Το Νοέμβριο του 2007 συντάχθηκαν νέες καταγγελίες, που στοιχειοθετούσαν την πολυετή καταστροφή κι αναζητήθηκαν συμμαχίες στις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η WWF την επόμενη κιόλας μέρα ήρθε για αυτοψία, μας συμβούλεψε κι έστειλε και δική της καταγγελία. Από τότε συνεργαζόμαστε σε σταθερή βάση.
    Οι καταγγελίες μας κοινοποιήθηκαν για ενέργεια αρχικά προς τις αρμόδιες Δ/νσεις των υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, προς την Περιφέρεια Αττικής και προς τη Νομαρχία Αν.Αττικής. Σε δεύτερο επίπεδο κατατέθηκαν στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και στον Συνήγορο του Πολίτη.
    Ταυτόχρονα ενημερώσαμε τις κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων, την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής και τα Μ.Μ.Ε., με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν επερωτήσεις βουλευτών, δημοσιεύματα σε εφημερίδες, τηλεοπτικό ρεπορτάζ.
    Η κινητοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί επίσημα στις αυτοψίες τους η συνεχιζόμενη παράνομη δράση Δήμου Ν.Μάκρης κι ετ.Αφων Μεγαγιάννη, να επισημανθούν οι κίνδυνοι για την υγεία των κατοίκων, να καταλογιστούν πρόστιμα, να κληθούν οι υπαίτιοι σε απολογία.
    Η Δ/νση Περιβάλλοντος της Νομαρχίας απαίτησε να ληφθεί απόφαση Δημ.Συμβουλίου για κλείσιμο κι αποκατάσταση του χώρου της χωματερής, θέτωντας προθεσμία ενός μήνα.
    Αναγκάζεται έτσι, το Δημ.Συμβούλιο της 31ης Ιανουαρίου 2008 να αποφασίσει κλείσιμο της χωματερής.
    Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημ.Διοίκησης ζητά να ελεγχθεί από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής η νομιμότητα των πράξεων της αρμόδιας δημοτικής αρχής και η ύπαρξη πειθαρχικών ευθυνών της, καθώς και από την αρμόδια δ/νση Πολεοδομίας ΝΑΑΑ το ζήτημα των επιχωματώσεων και της αλλοίωσης της μορφολογίας του εδάφους και να διερευνηθεί πειθαρχικός έλεγχος.
    Ο Συνήγορος του Πολίτη για μεν τον ΧΑΔΑ (χωματερή) του Δήμου Ν.Μάκρης ζητά:
    • Να επιβληθούν από το Νομάρχη οι νόμιμες κυρώσεις.
    • Απαιτείται η άμεση ενεργοποίηση του Δήμου Ν.Μάκρης για την εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης του ΧΑΔΑ, η οποία πρέπει να εγκριθεί από την Δ/νση ΠΕ.ΧΩ της Περιφέρειας
    Για δε τα μπαζώματα στο ρέμα και την παραρεμάτια περιοχή:
    • Με απόφαση Νομάρχη να συγκληθεί συνεργείο για την απομάκρυνση των επιχωματώσεων και την αποκατάσταση της κοίτης του ρέματος
    • Η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας να προβεί άμεσα, στη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την τήρηση της νομιμότητας κοινοποιώντας στο Συνήγορο του Πολίτη το σχετικό χρονοδιάγραμμα.
    • Θα πρέπει η Δ/νση Πολεοδομίας της Νομαρχίας να προβεί στη διαδικασία αυθαιρέτων.
    • Να επιβληθούν εκ νέου οι ποινικές, αστικές, και διοικητικές κυρώσεις.

    Ταυτόχρονα, στα πλαίσια υπεράσπισης του υγροτοπικού χαρακτήρα της περιοχής, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία έκανε καταγραφή της ορνιθοπανίδας, το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) θα την συμπεριλάβει στον προσεχή απογραφικό του κατάλογο των Ελληνικών Υγροτόπων, ενώ ο κ.Γ.Σφήκας δημοσίευσε στην εφημ.Ελευθεροτυπία πρόταση αποκατάστασης του υγρότοπου.

>ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΦΗΚΑ

www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=01.03.2008,id=39195816.

>ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Τα οφέλη είναι πολλαπλά και σημαντικά.

Α. Επιτελούνται στόχοι που αποτελούν προϋπόθεση για την βιώσιμη ανάπτυξη του Δήμου Ν.Μάκρης, έτσι όπως αυτοί εξειδικεύονται από τον ΟΡΣΑ.
* Η διαφύλαξη και αναβάθμιση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς
* Η προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και ειδικότερα η οικολογική ανασυγκρότηση του τοπίου των ακτών και των ρεμάτων.
* Η διεύρυνση και ενίσχυση του κοινόχρηστου, δημόσιου χαρακτήρα της παράκτιας ζώνης
* Η ταυτόχρονη εξασφάλιση χώρων αναψυχής και τουρισμού, παραθερισμού και η απαιτούμενη ισορροπία σε μακροπρόθεσμη προοπτική ανάδειξης-προστασίας του θαλάσσιου μετώπου από έντονη κι ανεξέλεγκτη ανάπτυξη χρήσεων.
* Δημιουργία και σύνδεση των ελεύθερων χώρων με τους ιστορικούς και αρχαιολογικούς τόπους, την παράκτια ζώνη μέσω πεζοδρόμων κι ενδεχομένως ποδηλατοδρόμων.
* Αντιπλημμυρική και αντισεισμική προστασία.
Β. Ενισχύεται προς όφελος των πολιτών η οργάνωση του Δήμου Ν.Μάκρης
* Οργάνωση όχι μόνο με βάση τον υφιστάμενο πληθυσμό των 15.000 κατοίκων, αλλά την δημογραφική εξέλιξη και τις οικιστικές ανάγκες. Με βάση αυτές, ο Δήμος οργανώνεται για πληθυσμό 48.000 κατοίκων, δηλ 70% της χωρητικότητας κορεσμού (70.000 άτομα περίπου).
* Οι οικιστικές ανάγκες μιας αναπτυσσόμενης περιοχής δεν μπορούν να καλυφθούν μόνο με την επέκταση των προς οικοδόμηση εκτάσεων, αλλά και με αντίστοιχη διάθεση προστασίας προς τους εναπομείναντες βιότοπους.
* Αμβλύνονται τα προβλήματα που επιφέρει η οικιστική ανάπτυξη κυρίως στην πόλη της Ν.Μάκρης, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης τόσο της τοπικής κοινωνίας όσο και της ευρύτερης περιοχής.
Γ. Επιτυγχάνεται προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, αφού καθορίζοντας Ζώνη Προστασίας της Φύσης για την Περιοχή Μπρέξιζας εφαρμόζονται οι προστατευτικές ρυθμίσεις του ΟΡΣΑ για
* Την ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
* Τις ζώνες ρεμάτων και των παραρεμάτιων περιοχών
* Τις ζώνες πρασίνου
* Την παραλιακή ζώνη
* Την ύπαρξη και λειτουργία υπερτοπικού πολιτιστικού χώρου στην έκταση της πρώην Αμερικανικής Βάσης.

Δ. Γίνεται σεβαστός ο υγροτοπικός χαρακτήρας της περιοχής
* Η γεωμορφολογική ενότητα του έλους της Μπρέξιζας έχει αντίστοιχη εξέλιξη με αυτή του έλους Σχινιά.
* Η περιοχή ήταν γνωστή από την κλασσική αρχαιότητα ως το «Μικρό Έλος» κι επιλέχθηκε ως χώρος λατρείας γι’ αυτήν ακριβώς την ιδιότητά της.
* Καταγράφεται στους χάρτες των Leak (…) και Caupert (1889) ως έλος
* Καταγράφεται στους χάρτες της Γ.Υ.Σ. ως έλος μέχρι την αποστράγγισή του την δεκαετία του ’30, αλλά και αργότερα, οι αεροφωτογραφίες φωτοερμηνευόμενες δείχνουν έναν υγρότοπο.
* Τα νερά της πηγής και του ρέματος Ροκφέλερ είναι αναβλύζοντα και προέρχονται από την Πεντέλη, ενώ ταυτόχρονα τα υδατορέματα δέχονται και τα όμβρια. Πρέπει να σεβαστούμε την δύναμη που έχει το νερό να αναβλύσει προς την επιφάνεια του εδάφους χωρίς να μπορούμε να το σταματήσουμε και να διευκολύνουμε τις φυσικές διόδους του. Με αυτόν τον απλό τρόπο μπορούμε α. να επαναφέρουμε τις βασικές λειτουργίες των ρεμάτων με θετικές συνέπειες για την χλωρίδα και την πανίδα β. να αποφύγουμε όλα τα δυσάρεστα-για τους περίοικους-προβλήματα που παρουσιάζονται εδώ και χρόνια (νερά στα θεμέλια των σπιτιών, ταχύ γέμισμα βόθρων κλπ)
* Να κερδίσει η πόλη έναν πολύτιμο οικότοπο, έναν πνεύμονα όχι μόνο για τους δικούς της κατοίκους κι επισκέπτες της, αλλά και για την ίδια την βεβαρημένη πρωτεύουσα.
* Στα περιβαλλοντικά οφέλη συγκαταλέγονται η αύξηση της βιοποικιλότητας, η βελτίωση του μικροκλίματος και της αισθητικής του τοπίου, ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα.
Ε. Λοιπά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη
* Ανάδειξη της περιοχής σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
* Ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων.
* Ενδυνάμωση του επιστημονικού, εκπαιδευτικού και οικοτουριστικού ενδιαφέροντος για την περιοχή.Ανάπτυξη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κι ευαισθητοποίησης..

>ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Διακρίνουμε τους εξής κύριους στόχους παρέμβασης:.
1. Περιβαλλοντική αποκατάσταση βιότοπου – ανακήρυξη της περιοχής ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης
· Απομάκρυνση κάθε είδους αποθέσεων καθ’όλη την έκταση. (Μπάζα κατεδαφίσεων, σκουπίδια, χώματα, φυτικής προέλευσης απορρίμματα κλπ).
· Αποκατάσταση ΧΑΔΑ
· Απαλλοτρίωση των ιδιωτικών εκτάσεων, όπου αυτό απαιτείται, για την ενοποίηση όλων των κατατμημένων εκτάσεων και αποξήλωση των περιφράξεων που βρίσκονται εντός της περιοχής
· Μελέτη οριοθέτησης των 3 υδατορεμάτων της περιοχής
· Μελέτη αποκατάστασης της πηγής (επί της εισόδου του Αθλ.Πολ.Πάρκου)
· Μελέτη αποκατάστασης του εγκιβωτισμένου υδατορέματος που διοχετεύει το νερό της πηγής
· Μελέτη αποκατάστασης του μεγάλου υδατορέματος (Ροκφέλλερ) της λιμνοπηγής και της παραρεμάτιας περιοχής του.
· Μερική επαναφορά υδρολογικού καθεστώτος στην προ του 1930 κατάσταση
· Διατήρηση και βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών του με την προστασία της υπάρχουσας χλωρίδας και με την εμφύτευση υδροχαρών δέντρων
· Αποκατάσταση της χλωρίδας της παράλιας ζώνης της περιοχής
· Μείωση μη συμβατών χρήσεων (κατεδάφιση παράνομων κτισμάτων, απαγόρευση περεταίρω ανάπτυξης εμπορικών δραστηριοτήτων)
· Δημιουργία «φυσικών» ορίων του υγρότοπου (Νότια και ΒΔ) ως εμπόδια στην οικιστική επέκταση
· Δημιουργία «φυσικών» ορίων του υγρότοπου (Βόρεια) με την οδό Φειδιππίδου και τα όρια του ξενοδοχείου CLUB MED
· Δημιουργία καταφυγίων ορνιθοπανίδας
· Τροφοδοσία υγρότοπου από το νερό α. της πηγής β. των υδατορεμάτων που διασχίζουν την περιοχή
· Πρόταση τρόπων πρόσβασης επισκεπτών και σωστής διαχείρισής της
· Περιφρούρηση και φύλαξη της περιοχής
2. Ενίσχυση περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης-εκπαίδευσης.
3. Σχεδιασμός συστήματος μονοπατιών και γεφυριών που να συνδέουν τον βιότοπο με τον αρχαιολογικό χώρο.
4. Εκβολές των ρεμάτων στην θάλασσα και ενίσχυση της παράκτιας χλωρίδας.
5. Διατήρηση
· των υδατορεμάτων που διασχίζουν την περιοχή ως οικολογικά ενδιαιτήματα.
· μέρους των ασφαλτοστρωμένων διαδρομών της πρώην Αμ.Βάσης ως μέρος του δικτύου διαδρομών εντός της περιοχής
· των εισόδων στον κυρίως χώρο: Δυτικά από το Πολ.Πάρκο και Ανατολικά από τον παραλιακό πεζόδρομο
6. Απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων στρατιωτικών κτιρίων, εξαιρουμένων εκείνων που θα αποτελέσουν το Κέντρο Πληροφοριών και Περιβαλλοντικής Εκπαιδεύσεως ή και άλλους απαραίτητους για την λειτουργία των παραπάνω σκοπών χώρους. Η ανακαίνιση των διατηρητέων κτιρίων θα πρέπει να γίνει με τρόπο και υλικά φιλικά προς το περιβάλλον.
7. Ένταξη του υγρότοπου σε δίκτυο πεζοποριών.


ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
· Υγρότοπος Αγρα-Βρυττών-Νησίου Νομός Πέλλας www.edessacity.gr/development/life
· Λίμνη Κάρλα www.oikoen.gr/selides-magnesia-karla.htm
· Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας Δράνας στο Δέλτα Έβρου
www.evros-delta.gr/indexafter.htm

· Διαχείριση Ενδιαιτήματος και Προστασία Αρπακτικών Πουλιών στο Δέλτα και τα Στενά του Νέστου www.nestos.gr/life/index.htm
· Προστασία και διαχείριση των υγροτόπων του Αμβρακικού users.hol.gr/~etanam/life/motherframeset.htm
· Προστασία και διαχείριση των υγροτόπων Στροφυλιάς-Κοτυχίου. www.tedkaxaias.gr/ciks/motherframesetstrofgreek.htm
· “Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων των λιμνών Κορώνειας-Βόλβης και των Μακεδονικών Τεμπών”.

>ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ

Καθορισμός επισκέψιμων ζωνών και όρων κίνησης μέσα σε αυτές.
Α. Ζώνη Απαλλοτριωμένου από το ΥΠ.ΠΟ. Αρχαιολογικού χώρου Μπρέξιζας
· Ορίζεται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, όπου και υπάγεται
Β. Ζώνη απεκατεστημένου υγρότοπου – οικολογικού πάρκου
1. Η πρόσβαση των πεζών να γίνεται από τις υπάρχουσες δύο εισόδους, οι οποίες μετά το πέρας του ωραρίου επισκέψεως θα κλείνουν και θα φυλάσσονται.
α. την δυτική πύλη από το Αθλητικό και Πολιτιστικό Πάρκο, όπου φτάνει ο επισκέπτης από την λεωφόρο Μαραθώνος (υπάρχει ήδη δυνατότητα φύλαξης)
β. την ανατολική είσοδο από τον πεζόδρομο της παραλίας (να δημιουργηθεί πύλη)
2. Διαμόρφωση μονοπατιών με εμπόδια βλάστησης δεξιά και αριστερά για περιορισμό της ελεύθερης εντός του υγρότοπου κίνησης των επισκεπτών.
3. Κατασκευή μικρών ξύλινων γεφυριών (όπου αυτό κριθεί απαραίτητο, κυρίως για την πρόσβαση προς τον αρχαιολογικό χώρο).
4. Κατασκευή πάγκων για την ανάπαυλα των περιηγητών, καθώς κι εγκατάσταση συστήματος πόσιμου νερού.
5. Πρόβλεψη για χρήση των διαδρομών από άτομα με περιορισμένη κινητικότητα.
6. Εγκατάσταση παρατηρητηρίου πτηνών.
7. Δημιουργία Κέντρου Πληροφοριών και Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
8. Δημιουργία περιπτέρου το οποίο θα μπορεί να λειτουργήσει ως πωλητήριο:
- βιβλίων, περιοδικών κα σχετικών με το περιβάλλον εκδόσεων
- εξοπλισμού BIRDWATCHING - διαφόρων αναμνηστικών ειδών, φωτογραφιών κα.

>ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΕΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ

Ν.1650/1986:«Για την προστασία του περιβάλλοντος» άρθρο 18,21 (ΦΕΚ 160/Α)
Ο χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου ως προστατευόμενων, καθώς και ο καθορισμός των ορίων και των τυχόν ζωνών προστασίας τους γίνονται με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Γεωργίας, ΠΕΧΩΔΕ, Βιομηχανίας Έρευνας και Τεχνολογίας και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, μετά από γνώμη του αρμόδιου νομαρχιακού συμβούλου.
Σε κάθε περίπτωση η σύνταξη Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης είναι απαραίτητη για να τεκμηριωθεί η σημασία του προστατευμένου αντικειμένου και η σκοπιμότητα των προτεινόμενων μέτρων προστασίας.